Beschrijving

Vrijheid en gelijkheid. De kracht en kwetsbaarheid van de Atheense democratie is een boek waarin het functioneren van en het denken over de Atheense democratie centraal staan. Leerlingen worden aan de hand van Griekse teksten ook gestimuleerd te reflecteren op democratie in het algemeen.

Het boek is thematisch opgezet. Telkens wordt aan de hand van Griekse teksten en teksten in vertaling een vraagstelling uitgewerkt. De geannoteerde Griekse teksten beslaan circa 30 pagina’s OCT en kunnen als pensum voor het schoolexamen worden gebruikt. Er komen verschillende genres aan bod: tragedie, komedie, geschiedschrijving, retorica en filosofie.

Het boek bevat de volgende hoofdstukken:
– Hoofdstuk 1 met de passage uit Herodotus (tweetalig) over de drie staatsvormen dient als een soort instap op het onderwerp.
– De hoofdstukken 2-4 vormen een inleiding op het thema van de Atheense democratie (de voorgeschiedenis, met een bespreking van Solon, Pisistratus en Clisthenes; het burgerrecht, de democratische ideologie, vrijheid en gelijkheid, het functioneren van de Atheense democratie, de rol van de retorica en eigentijdse kritiek op de democratie). Deze hoofdstukken zijn in paragrafen ingedeeld zodat de docent gemakkelijk een keuze kan maken wat hij de leerling ter voorbereiding wil laten lezen.

De volgende thema’s komen aan bod:
– Een tijdgenoot over het functioneren van de Atheense democratie (Pseudo-Xenophon).
– De principes van een democratie (Plato, Protagoras).
– Vrouwen en de Atheense democratie (Aristophanes, Ecclesiazusae; Pseudo-Demosthenes, Tegen Neaera, in vert.).
– Burgelijke (on)gehoorzaamheid (Sophocles, Antigone; Socrates en de democratie; Plato, Crito, in vert.)
– Democratie als ideaal (Thucydides Historiën VI: Harmodius en Aristogiton; Thucydides Historiën II: de rede van Pericles, in vert.; Euripides, Smekelingen, in vert.)
– De kwetsbaarheid van de democratie (Lysias 12; Plato, Staat)

De Griekse teksten zijn ruim geannoteerd, zodat verschillende teksten al in de vierde klas gelezen kunnen worden. Een alfabetische woordenlijst is achterin het boek opgenomen. Bij alle Griekse teksten en teksten in vertaling zijn vragen gemaakt, die zowel tot een goed begrip van de tekst moeten leiden als tot een algemene reflectie van de leerling op het thema.