Al 25 jaar organiseert Eisma Edumedia met veel enthousiasme de Nascholingscursus De Romereis. Was u op woensdag 5 februari 2025 ook bij deze bijzondere jubileumeditie?
Deze 25ste editie was een onvergetelijke dag, waarbij de presentatie wederom in de vertrouwde handen van Raphael Hunsucker en Jori Castricum was. De sprekers namen u mee langs verschillende bekende en minder bekende locaties die tijdens de Romereis bezocht kunnen worden. Denk aan de St. Pieter en het Vaticaan, Station Termini, de Serviaanse muur, maar ook de Villa van Livia bij Prima Porta en de Triomfboog van Malborghetto.
Daarnaast zijn we ook bijzonder trots om, speciaal voor deze gelegenheid, het jubileumboek ‘Ab Urbe Condita’ uit te brengen. Deze uitgave ontvingen de bezoekers van de Nascholingscursus als geschenk!
Locatie: Vergadercentrum Vredenburg 19, Utrecht (5 minuten lopen van Utrecht Centraal station)
Ontvangst: tussen 9.45 en 10.15 uur
Programma: 10.15 tot circa 17.00 uur
Prijs: € 247,50 inclusief lunch en certificaat
(Let op: we houden rekening met een maximaal aantal deelnemers.)
Inhoudsopgave
- Programma de Nascholingscursus De Romereis
- De sprekers en onderwerpen
- Inhoud van de lezingen
- Jubileum uitgave – 25 jaar Nascholingscursus de Romereis
Ab Urbe Condita - Over de sprekers
Programma de Nascholingscursus De Romereis
09.45 – 10.15 – Ontvangst met koffie in de zaal
10.15 – 11.05 – dr. Arthur Weststeijn – Servius Tullius pakt de trein: oudheid en moderniteit rondom Stazione Termini
11.10 – 12.00 – drs. René Prot – Zwerven langs de Via Flaminia: de Villa van Livia bij de Prima Porta en de Triomfboog van Malborghetto
12.00 – 12.05 – Presentatie tijdschrift Roma Aeterna
12.05 – 13.05 – Lunch (restaurant 4e verdieping)
13.05 – 13.55 – drs. Willemijn van Dijk – Rome in de literaire verbeelding
14.00 – 14.50 – prof.dr. Joost Keizer – Rome, vroegmodern kruispunt van een mondiale wereld in de kunst
14.50 – 15.20 – Theepauze in de zaal
15.20 – 15.30 – Boekpresentatie “Ab Urbe Condita”
15.30 – 16.20 – prof.dr. Paul van Geest – Economie, religie en een heilig Jubeljaar. Een gang door de geschiedenis
Programma is onder voorbehoud van wijzigingen
De sprekers en onderwerpen
1. dr. Arthur Weststeijn – Servius Tullius pakt de trein: oudheid en moderniteit rondom Stazione Termini
2. drs. René Prot – Zwerven langs de Via Flaminia: de Villa van Livia bij de Prima Porta en de Triomfboog van Malborghetto
3. drs. Willemijn van Dijk – Rome in de literaire verbeelding
4. prof. dr. Joost Keizer – Rome, vroegmodern kruispunt van een mondiale wereld in de kunst
5. prof. dr. Paul van Geest – Economie, religie en een heilig Jubeljaar. Een gang door de geschiedenis
Inhoud van de lezingen
dr. Arthur Weststeijn – Servius Tullius pakt de trein: oudheid en moderniteit rondom Stazione Termini
Station Termini geldt als scharnierpunt van de Eeuwige Stad: de plek waar bezoekers van heinde en verre voor het eerst in Rome aankomen, en ook de plek bij uitstek waar (de resten van) de oudheid en (de dromen van) de moderniteit elkaar raken. Deze lezing duikt in de geschiedenis van Station Termini om het spanningsveld tussen oudheid en moderniteit in Rome vanuit nieuw licht te bezien. Centraal staan de restanten van de Serviaanse muur en de merkwaardige manier waarop die zijn opgenomen in – en tegelijkertijd afgezonderd van – de ontwikkeling van het moderne station, van paus Pius IX tot het jubeljaar 2025.
drs. René Prot – Zwerven langs de Via Flaminia: de Villa van Livia bij de Prima Porta en de Triomfboog van Malborghetto
Wie met het boemeltje vanaf Piazzale Flaminio richting Viterbo reist, zal bij de halte Prima Porta al wandelend snel de Villa van Livia, de vrouw van keizer Augustus, kunnen bereiken. Wie denkt bij de naam Prima Porta niet onmiddellijk aan het zo genoemde en beroemde beeld van Augustus in de Vaticaanse Musea, dat daar bij de Villa gevonden is?
Niet ver daarvandaan staat de zogeheten Triomfboog van Malborghetto uit het begin van de 4e eeuw. Volgens de gangbare traditie zou deze boog stammen uit de tijd van Constantijn en wellicht ook door Constantijn zelf zijn opgericht na zijn veldtocht tegen keizer Maxentius, die hij had verslagen in de bekende slag bij de Pons Milvius in 312.
Is daar misschien een verklaring voor te geven?
Doel van deze presentatie is om met de geboden informatie over de Villa en de Triomfboog met leerlingen tijdens de Romereis deze plaatsen te kunnen bezoeken.
drs. Willemijn van Dijk – Rome in de literaire verbeelding
Van Robert Graves’ I, Claudius tot Ilja Leonard Pfeiffers Alcibiades: historische romans pendelen heen en weer tussen feit en fictie. W.F. Hermans noemde het genre ‘een gasfornuis dat is aangesloten op de waterleiding’, Hilary Mantel vond juist dat het bestaansrecht heeft ‘alongside the work of historians, not offering an alternative truth, or even a supplementary truth, but offering insight.’ Aan de hand van bekende plekken in Rome zoals de Palatijn, de Ara Pacis en het Colosseum en passages uit historische romans verkent Willemijn van Dijk in deze lezing welke rol de literaire verbeelding kan spelen in de beleving van de eeuwige stad.
prof. dr. Joost Keizer – Rome, vroegmodern kruispunt van een mondiale wereld in de kunst
Het vroegmoderne Rome was niet alleen een plek waar Katholieken van over de hele wereld samenkwamen; het was ook bij uitstek een plek waar een nieuw soort, mondiale kunstgeschiedenis vorm kreeg. Dat betekende dat in Rome voor het eerst objecten circuleerden die afkomstig waren uit wat toen de nieuwe wereld heette, maar ook dat er vanuit die stad voor het eerst ook internationale, wijdverbreide stijlen ontstonden. In deze voordracht worden een aantal voorbeelden van een wereldse kunstgeschiedenis in Rome behandeld.
prof. dr. Paul van Geest – Economie, religie en een heilig Jubeljaar. Een gang door de geschiedenis
Wie in 2025 op Romereis gaat krijgt uiteraard te maken met het Jubeljaar. Dat is in de eerste plaats een religieuze gebeurtenis, maar heeft ook vergaande consequenties voor de stad Rome in het algemeen, zoals iedereen die in de loop van 2024 in Rome is geweest al enigszins heeft kunnen ervaren. De hele stad krijgt een grote opknapbeurt, en Rome verwacht in 2025 een recordaantal bezoekers. Waar komt deze bijzondere traditie vandaan? Wat betekent zo’n giubileo nu precies voor Rome, en voor de katholieke kerk? En hoe kun je deze unieke omstandigheid verankeren in een Romereis in 2025?
Jubileum uitgave – 25 jaar Nascholingscursus de Romereis
Ab Urbe Condita
Nieuwe perspectieven op de cultuurgeschiedenis van Rome
Vijfentwintig jaar geleden begon Eisma Edumedia met het organiseren van nascholingsdagen over de Romereis. Ter ere van dit jubileum geven wij Ab Urbe Condita uit. Het boek bevat achttien uitwerkingen van lezingen die in de afgelopen vijftien jaar zijn gehouden in het kader van deze dagen. In 2010 verscheen een prachtige bundel, Laus Romae, gebaseerd op de lezingen in de eerste tien jaar.
Ab Urbe Condita begint met een bijdrage over de omgang met cultureel erfgoed in Rome, en welke uitdagingen daarbij komen kijken. Zo wordt duidelijk met welke dilemma’s de indrukwekkende geschiedenis van de eeuwige stad – die in de rest van het boek aan bod komt – wetenschappers en bestuurders opzadelt. Daarna is de volgorde van de hoofdstukken min of meer chronologisch. We beginnen in de oertijd met de mythe van Hercules en Cacus gesitueerd nabij het Forum Boarium en eindigen in het nu met voedselmythes over de zogenaamd traditionele Romeinse keuken. Hoewel wij verder teruggaan in de tijd dan het canonieke stichtingsjaar 753 v.Chr., verklaart deze chronologische ordening wel de titel van dit boek: Ab Urbe Condita – vanaf de stichting van de stad – lopen we stapsgewijs naar het heden. Kortom, Ab Urbe Condita behandelt stof waarmee de serieuze Romereiziger, jong en oud, tijdens een bezoek aan de stad in aanraking komt.
Ab Urbe Condita is bedoeld voor alle Romereizigers die meer willen weten over specifieke onderwerpen. Daartoe behoort natuurlijk ook de primaire doelgroep van de nascholingscursus over Rome: de docenten die als begeleider meegaan op een Romereis. Maar we hopen dat dit boek ook voor niet-specialisten goede diensten kan bewijzen. Het boek is geredigeerd door Jori Castricum, Raphael Hunsucker, Riemer van der Veen en Pax Veerbeek.
Ab Urbe Condita ontvangt u tijdens de Nascholingscursus als geschenk!
Over de Sprekers
dr. Arthur Weststeijn doceert geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Tussen 2011 en 2017 was hij staflid van het Koninklijk Nederlands Instituut Rome (KNIR), wat o.a. leidde tot het boek Nederlanders in Rome (2017).
drs. René Prot heeft klassieke talen onderwezen op verschillende middelbare scholen. Inmiddels heeft hij een B&B in Italië. Deze ligt niet ver van Rome, waar hij zeer regelmatig vertoeft om zich te verdiepen in de geschiedenis van deze hem dierbare stad. René heeft in het verleden lezingen verzorgd voor de Romedag, onder andere over de familie Torlonia.
drs. Willemijn van Dijk is oudhistorica en schrijver. Ze publiceerde Via Roma. De geschiedenis van Rome in 50 straten en De opvolger, een literaire biografie van keizer Tiberius. Haar romandebuut Het wit en het purper werd bekroond met de BNG Literatuurprijs en genomineerd voor De Inktaap. Daarna verschenen de historische roman De Italiaanse prinses en het essay Romeinse sporen. Haar werk is vertaald in het Engels, Duits, Spaans en Koreaans. Willemijn studeerde Oudheidkunde aan de VU in Amsterdam en aan de universiteit van Lecce in Puglia (Zuid-Italië). Tijdens haar studie is zij regelmatig te gast geweest op het Koninklijk Nederlands Instituut te Rome (KNIR). Zowel aan de VU als aan het Istituto di Cultura Italiana schoolde zij zich bij in de Italiaanse taal en literatuur.
prof. dr. Joost Keizer was kunsthistoricus aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij heeft onder andere geschreven over Leonardo da Vinci, Artemisia Gentileschi, Caravaggio en Michelangelo. Per 1 januari 2025 is Joost Keizer benoemd tot hoogleraar Vroegmoderne en Moderne Kunstgeschiedenis aan de Radboud Universiteit. Hij richt zich op de vraag hoe kunstenaars in de vroegmoderne tijd (1500-1800) omgingen met de natuur.
prof. dr. Paul van Geest is hoogleraar kerkgeschiedenis en geschiedenis van de theologie aan Tilburg University en hoogleraar theologie en economisch denken aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zijn onderzoek richt zich onder meer op het werk van Augustinus, de wisselwerking tussen theologie en spiritualiteit in de Late Middeleeuwen en de raakvlakken tussen de mensbeelden die in de economie en theologie ontwikkeld zijn. Hij is een van de redacteuren van Brill’s Encyclopedia of Early Christianity, een nieuw standaardwerk op het gebied van het vroege christendom dat in september 2024 door paus Franciscus in ontvangst werd genomen. In 2014-2015 was Van Geest Theoloog des Vaderlands, en hij is regelmatig te gast in de Nederlandse media om de ontwikkelingen in de katholieke kerk wereldwijd en in Nederland te duiden.